Vis met een verhaal
De visserij is bij uitstek een sector waar men van 's morgens vroeg tot 's avonds laat met man en macht werkt om een zo vers mogelijk visje op het bord van de consument te krijgen. De Nederlandse visserij heeft een rijke historie en veel van de bedrijven gaan van vader op zoon of dochter. De mensen 'uit de vis' kunnen als geen ander vertellen over 'hun vis' en prachtige vak dat zij uitvoeren. Hieronder lees je een verhalen van de mannen en vrouwen van de zee aan de hand van de reis die de vis aflegt.
Duurzaamheid is een werkwoord
De Nederlandse visserij heeft volop te maken met veranderingen: vissers worden geconfronteerd met bedreigingen als de aanlandplicht, windmolenparken, het verbod op de pulsvisserij en de Brexit. Desondanks blijven veel bedrijven kansen zien. Vernieuwing, kwaliteit en verduurzaming zijn begrippen die meer dan ooit gelden binnen de wereld van de visserij.
Echt innovatief is dat bij het uitvieren van de vislijnen de vrijkomende energie wordt teruggewonnen. Deze energie wordt opgeslagen in accu’s. Tijdens piekuren wordt gebruikgemaakt van deze elektriciteit.
Vangst van de Dag
De reis van de vis begint natuurlijk bij een visserman die enkele dagen of weken (afhankelijk van de soort en vangsttechniek) de zee opgaat om vis te vangen. De Nederlandse vloot richt zich in belangrijke mate op tong en schol uit onze eigen Noordzee. Wist je dat Nederland zelfs het grootste quotum van Europa heeft voor tong? Veel tong(en schol) wordt echter direct geëxporteerd naar het buitenland.
Om ervoor te zorgen dat ook de volgende generaties in de familie terecht kan 'in de vis', is het belangrijk dat de visbestanden op gezond niveau blijven. De sector is daarom continu bezig de visserij te verduurzamen door nieuwe vangsttechnieken te ontwikkelen die het milieu minder schaden en zorgen voor minder ongewenste bijvangst.
Pieter Sperling is schipper op de OD-6 en vist o.a. op tong en schol
'Van mei tot oktober vissen we op de doggersbank waar de schol van topkwaliteit is. Het net van de twinrig beroert de zeebodem minimaal en zorgt voor minder brandstofverbruik. Zo dragen we ons steentje bij als rentmeesters van de zee.'
Aanlanden, keuren en sorteren
De visserijschepen komen meestal donderdagavond of vrijdagochtend heel vroeg (rond 3 of 4 uur ’s nachts) in de haven binnen of wanneer het schip vol is. Vaak is de vis aan boord al schoongemaakt en wordt de schone vis in kisten op de kade gezet.
De NVWA (Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit) controleert het aanlanden van vis in de havens (op hoeveelheid en soort). Ook kijken zij of de binnengebrachte vis ziekteverwekkers of verontreinigingen bevat. In de visafslag checkt de keurmeester de kwaliteit van de vis en vervolgens krijgen ze de classificering E +, A+, A, A- of B waarbij E afgegeven wordt bij levende soorten zoals krab, paling en kreeft. Voor overige vissoorten geldt classificering A+ t/m B. Klasse A+ geeft de beste kwaliteit aan en B de minst goede kwaliteit.
Wim Harteveld is Manager op de Visafslag:
'In een oogopslag zien mijn collega’s welke kwaliteit een (partij)vis heeft. Hierbij wordt meegenomen in de bepaling hoelang en waar het schip heeft gevist, of het heeft gestormd, hoe groot de lading was, de visserijmethode en hoeveel kilo er in een kist zit. Dit zijn allemaal factoren die de kwaliteit kunnen beïnvloeden.'
De visveiling
Op de visafslag wordt de vis die dezelfde dag gevangen is direct verkocht aan nationale en internationale handelaren. Dit kunnen inkopers van grote supermarkten zijn, grotere visspeciaalzaken en groothandels. De visveiling vindt elke vrijdag in de vroege ochtend plaats op de Nederlandse visafslagen.
Het systeem werkt eigenlijk op dezelfde manier als bij de bloemenveiling, alleen in plaats van per opbod wordt er geveild per afslag. Dit betekent dat de klok niet terugloopt, maar juist oploopt. De veiling begint zodra de klok gaat lopen. Per omwenteling daalt de prijs met een euro. Druk je snel op de knop, dan ben je zeker van je koop maar heb je een redelijk prijzige vis.
De visverwerking
De vis die gekocht is op de veiling, wordt zo snel mogelijk in vrachtwagens overgebracht naar de bedrijven die de vis verder verwerken. Om een zo vers mogelijk product te kunnen garanderen, wordt de vis gedurende het hele traject op ijs bewaard en gekoeld getransporteerd. Aangekomen bij de visverwerkende bedrijven gaat de vis ook direct de koelcel in.
Jan Kwakman is productiemedewerker in een bedrijf dat platvis verwerkt:
'We leveren met name veel producten met toegevoegde waarde, zoals gepaneerde vis en vriesverse vis. Mijn werk heeft een grote invloed op de kwaliteit, waardoor we een prachtig eindproduct kunnen afleveren.'
Visverkoop aan de consument
Visspecialisten en inkopers supermarkten kopen de vis in bij de groothandel, bij de visverwerkende bedrijven en soms rechtstreeks van de visafslag. Visspeciaalzaken doen het de laatste jaren erg goed. De kwaliteit en kennis van de specialist wordt in de vis zeker gewaardeerd.
Kees Sloot is visspecialist:
'Naast kwaliteit van de vis is service volgens mij net zo belangrijk. In een visspeciaalzaak moet hygiëne, versheid, assortiment, kwaliteit, vakmanschap en service allemaal in huis zijn. Daarom ga je tenslotte naar een specialist.'
