Allemaal familie: vader en zoon uit Kamperland
Als er ergens veel familieleden in een en hetzelfde bedrijf werken, dan lijkt het wel in de vissector. In vissersfamilies is het jarenlang heel gebruikelijk geweest dat het beroep van visser overging van vader op zoon en weer op zoon. Vandaag de dag zie je de familiebanden niet alleen in de visserij noch alleen in deze mannelijke bloedlijn, maar ook broer en zus, moeder en zoon of vader en dochter tref je bij veel visbedrijven aan. Het lijkt erop dat vis ‘besmettelijk’ is in de goede zin van het woord.
Dit keer aan het woord: vader Adri (64) en zoon Dave (35) Bout die onder de naam Seafarm een visserij en handel in schaal- en schelpdieren runnen. Het huzarenstukje van het bedrijf is een tarbotkwekerij.
Visculinair nr. 30 - december 2020
Vader Adri aan het woord
Hoe vanzelfsprekend was voor jou een toekomst in ‘de vis’?
Evenals mijn vader en drie broers bouwde ook ik een eigen bestaan op in de zeevisserij. Het was vanzelfsprekend. Met een trawler en bemanning koos ik week in week uit het ruime sop van de Noordzee voor de vangst van platvis en kabeljauw.
Toch koos je een hele andere koers dan je familieleden. Wat bracht je ertoe?
Zo’n twintig jaar geleden heb ik deze zeevisserij afgestoten. Ik droomde van een tarbotkwekerij.
Hoe kwam de tarbotkwekerij tot stand?
Naar de toekomst en de ongetwijfeld groeiende vraag naar vis, is het aanbod van kweekvis nodig om de wereld te voorzien van voldoende vis. Kweken op het land biedt ten opzichte van visserij de mogelijkheid om processen te controleren. De keuze voor tarbot is niet ondoordacht genomen. Het is natuurlijk ‘de koning der vissen’, is zeer smakelijk en duur. Voor deze graag geziene vis op de menukaart in menig restaurant moet een goede prijs worden betaald. Door een vaste prijs én kwaliteit is het aantrekkelijker voor restaurants.
Je staat bekend als een ‘Willie Wortel’ die altijd weer innovatieve kansen ziet. Om jaloers op te zijn?
Nou, de tarbotkwekerij heeft me veel bloed, zweet en tranen gekost.In de beginperiode gingen ze allemaal dood, jaar na jaar. Het vergde jarenlang experimenteren voordat we met succes deze vis konden kweken. Hoe de visjes zich gedragen in een bassin, wat de waterkwaliteit doet, wat het juiste voer is, dat is een enorme uitdaging, maar elke stap op weg naar succes geeft een enorme voldoening. We denken voortdurend na over hoe het duurzamer kan. We streven ernaar dat ons afvalwater zo schoon is dat je het kan drinken.
En dan houd je je als duizendpoot ook nog bezig met mesheften?
Ik voel me altijd uitgedaagd om het net even anders te doen dan anderen. We hoorden dat er vraag was naar mesheften en zocht naar een duurzame manier om ze te vangen. Mesheften zitten dicht tegen elkaar op een bank, waar je niet met grof geweld in moet vissen. We vonden een mogelijkheid om de mesheften te vangen door lucht te injecteren in de bodem. Zo dwarrelen ze met de luchtbellen omhoog een slang in die naar het schip leidt. Steeds vissen we zorgvuldig een strookje weg van ruim een meter breed, zodat de rest van de bank niet wordt verstoord.
De visserij op mesheften is onze basis, waardoor we ondertussen de vereiste tijd voor een goed draaiende tarbotkwekerij konden nemen.
Naast de handel is schaal- en schelpdieren en tarbot hebben jullie ook nog een restaurant. Is dit voor de hand liggend, gezien deze andere tak van sport?
We leverden onze producten alleen aan groothandelaren en supermarkten in het buitenland. Door zelf een restaurant te runnen met een team met chefs, leren we veel over wat onze afzetmarkt wenst. Ook vergaren we op deze manier naams-/merkbekendheid kort bij de deur, wat helpt om de afzet van de producten te vergemakkelijken. Dit heeft ons een enorme ‘boost’ gegeven voor wat betreft kwaliteit en productinnovatie; we hebben nu alle informatie uit eerste hand: van gast tot chef.
Permanent innoveren lijkt de spannende rode draad in je leven. Zou je nu nog een keer een nieuwe uitdaging willen aangaan?Zeker. Er staan nog meer nieuwe onderwerpen op de planning, zoals oesters en schelpdieren kweken op land, met een eigen ‘Seafarm smaakje’ en zelf het voer hiervoor maken. Ook uit ons afvalwater de mest afscheiden en hiervan kunstmestkorrels maken. En… helemaal energieneutraal viskweken. En ook de uitdaging tot automatisch visjes sorteren en tellen door middel van een zgn. ‘vision techniek’... Er ligt nog genoeg voor ons!
Waar ben je enorm trots op?
Wat ons bedrijf bijzonder maakt is dat we naar volledig CO2-neutraal en energieneutraal gaan, met aandacht voor het dierenwelzijn, circulair, het kweken op biologische wijze. En natuurlijk vind ik het prachtig om een aantal mooie prijzen voor innovatie en verduurzaming in mijn bezit te hebben.
Welk advies zou je willen meegeven aan mensen die nu met innovaties bezig gaan?
Volharden in je doelen! Het veel geduld en doorzettingsvermogen. En bovenal passie hebben voor wat je doet, dan zul je ook je doelen bereiken. Begin er anders niet aan.
Dave aan het woord
Was voor jou al vroeg duidelijk dat je een baan in de vissector zou gaan vervullen?
Als kind ging ik in vakanties al met mijn pa met op de kotter. Op school vroeg ik al of ik een paar dagen bijzonder verlof kreeg om met mijn vader mee te kunnen op zijn buitenlandse reizen om mesheften te verkopen. Ik meende daarvan meer te leren dan op school.
Even had ik een bedrijfje in brommeronderdelen, maar daar lag mijn toekomst niet. Tien jaar terug kwam ik in het bedrijf van mijn vader, die zelf uit een familie van vier generaties vissers komt. Heb nog wel eens getwijfeld om te varen, maar denk aan de wal meer van waarde te zijn voor Seafarm.
Waar zag jij de kansen voor een mooie toekomst binnen het bedrijf?
Ik zag unieke kansen met het zilte bronwater waarover Seafarm beschikt. Op zeventig meter diepte hebben wij zout water en daar onttrekken wij ons water vandaan. Dat is super schoon: door het zand is dat gezuiverd. Het is altijd dezelfde temperatuur, omdat het zo diep is. We benutten het zuivere bronwater om meerdere schaal- en schelpdieren te kunnen leveren en daarmee laten we ook onze vissen groeien.
Wij zien het als een enorme uitdaging om het schone water goed in balans te houden. Als de visjes in het kweekbassin zich fijn voelen, groeien ze immers gezond groot.
Heb je de drang van je vader om vernieuwende productieprocessen te ontwikkelen?
Zeker, dit is ook mijn hobby. Mijn kwaliteit ligt ook meer in het cijfermatig aansturen en begeleiden van processen. Door de opgedane kennis van water, waterkwaliteit, schelpdieren én voorliefde voor oesters zijn we een oesterhuis begonnen.
Door de perfecte ligging aan de Zeeuwse kust tussen de Noordzee en Oosterschelde en onze manier van verzorging ontwikkelen de oesters zich geweldig. Elk jaar maken we de keuze welke percelen voor welk seizoen het meest geschikt zijn. De oesters zuiveren we vervolgens in zilt bronwater.
Hoe zie jij de toekomst?
Ik wil dit werk nog graag heel lang doen. Op mijn wensenlijstje staat: een tongkwekerij en een nieuw schip voor onze visserij op mesheften. Ik zou graag een voorbeeld zijn voor anderen, laten zien dat het ook anders kan, in balans met natuur en economie. En bovendien is voor mij belangrijk: goed zijn voor de mensen die met veel enthousiasme bij ons werken.
Waar ben je enorm trots op?
Dat het is gelukt om een stabieler bedrijf te hebben gecreëerd met meerdere poten waar een enorme leuke groep mensen iedere dag zijn best voor doet. En dat we leider zijn in duurzame viskweek en schaal- en schelpdieren.