Kweekvis
Om nu en in de toekomst genoeg vis te hebben voor alle mensen op onze aarde, wordt naast wilde vis steeds meer vis gekweekt. Wereldwijd komt inmiddels de helft van de vis die we eten uit viskwekerijen. In dit hoofdstuk leren we je meer over hoe het kweken van vis werkt en beantwoorden we de belangrijke vragen: ‘is het wel duurzaam?’ en ‘is het wel gezond?’.
Wat is kweekvis
Gekweekte vis is vis die niet in het wild is opgegroeid, maar in een afgezette omgeving. Eigenlijk zoals koeien of kippen op een boerderij. In Nederland en andere Europese landen worden bijvoorbeeld vissoorten gekweekt die alleen aan de andere kant van de wereld in het wild voorkomen. Door ze dichter bij huis te kweken zijn deze vissoorten direct binnen ons bereik. In de Nederlandse kwekerijen bestaat veel aandacht voor het milieu en voor het welzijn van de vissen. Het overgrote deel van de kweekvis komt op dit moment uit Azië.
Het kweken van vis is niet heel makkelijk. Er zijn bijvoorbeeld vissoorten waarvan men nog niet weet hoe je ze in een kweekomgeving kunt laten voortplanten. Dit betekent dat we nog moeten uitzoeken hoe de vissen zelf kunnen zorgen dat er nieuwe vissen worden geboren. Ook bestaan er kweekvissen die zelf vis eten en niet alleen maar plantaardig voedsel. Om deze vissen eten te kunnen geven, moet er dus toch nog in het wild vis worden gevangen. Tegenwoordig wordt voor deze vissen vaak voer gemaakt van visafval of toch op plantaardige basis. Dit is nog in ontwikkeling.
Wereldwijd wordt er 70,2 miljard kilo vis per jaar gekweekt (CBS, 2015). Dit is 43% van de totale visproductie (wild+kweek). In Nederland worden soorten als paling, tilapia, meerval, forel, tarbot, snoekbaars, barramundi en tong gekweekt.
Hoe het kweken van vis werkt
Het kweken van vis gebeurt op twee verschillende manieren. Er bestaan open kweeksystemen en gesloten kweeksystemen. Het kweken van vis in een open systeem vindt plaats in binnenwateren. Dit zijn kustwateren en zeegebieden waarbij een deel van het water is afgezet met netten. In Azië gebeurt dit vaak in grote rivieren. Open kweek gebeurt onder andere in de Noorse fjorden en in Azië.
In Nederland kweken we alleen vis in gesloten systemen. Dat zijn bakken water die op het land staan. Deze kweeksystemen maken het mogelijk om temperatuur en afvalstoffen in het water heel goed te controleren. Onder andere de vissoorten meerval en tilapia komen uit gesloten kweeksystemen.
Dit is een open kweeksysteem:
Dit is een gesloten kweeksysteem:
Kweekvis: duurzaamheid en gezondheid
Twee vragen waar mensen veel tegenaanlopen als het gaat om kweekvis zijn: ‘Is het wel duurzaam?’ en ‘Is het wel gezond?’.
Duurzaam
Alle voedselproducenten, dus ook viskwekers, moeten zich houden aan strenge regels die te maken hebben met het milieu. In de EU zijn die strenger dan waar ook ter wereld. Viskwekers kunnen ook een rol spelen bij de bescherming van het milieu: zo kunnen kweekvijvers bijdragen tot het behoud van belangrijke natuurgebieden en de leefgebieden van vogels en (bedreigde) diersoorten. Ook is de vissector hard bezig met het duurzamer kweken van vis. We zijn altijd bezig met het ontwikkelen van natuurvriendelijker visvoer en proberen minder antibiotica te gebruiken. Sommige viskwekerijen gebruiken helemaal geen antibiotica meer voor de vissen.
Gezond
Naast duurzaamheid, zijn er ook regels die de gezondheid van de consument beschermen. Strenge regels die vanuit de EU zijn opgesteld zorgen ervoor dat ons eten veilig is. Vis die teveel vervuilde stoffen bevat, mag dus niet worden verkocht. De regels voor gekweekte en wilde vis zijn hierin hetzelfde, het maakt ook niet uit waar de vis vandaan komt (binnen of buiten Europa). Je kunt er dus zeker van zijn dat de gekweekte vis die je vader of moeder in de supermarkt of de viswinkel koopt veilig en gezond is.